มะระขี้นกเป็นพืชไม้เลื้อยชนิดหนึ่งที่มีดอกสีเหลืองนวล 5 แฉก ใบเดี่ยวและมีผลขรุขระ มักขึ้นเลื้อยง่ายๆ ตามริมรั้ว รสชาติทั้งใบ ราก ดอกและผลนั้นจะมีรสขมอย่างมาก ซึ่งเป็นสรรพคุณทางยาที่มีผลต่อการรักษาโรคและบำรุงสุขภาพร่างกายได้ดีทั้งสิ้น วันนี้อาหารว่าง.com จึงไม่พลาดในการหยิบเอาผักสมุนไพรชนิดนี้มาให้คุณทำความรู้จักกัน เพราะนอกจากนำมาปรุงอาหารให้อร่อยหลากหลายเมนูแล้ว ยังมีดีต่อการบำบัด รักษาโรคเหล่านี้ได้ด้วย
สรรพคุณทางยา
ผลแห้ง – ช่วยในการรักษาโรคหิด
ผล – มีรสขม เย็นจัด ใช้ดับร้อน ไม่ว่าจะแก้ร้อนในกระหายน้ำ ทำให้ตาสว่าง ลดอาการตาบวม แก้บิด ฝีอักเสบและรักษาแผลบวมที่เป็นหนองได้
เมล็ด – มีรสขม ชุ่ม ไร้พิษ ช่วยกระตุ้นความรู้สึกทางเพศ บำรุงธาตุ บำรุงกำลังและเพิ่มพลังลมปราณ
ใบ – รักษาโรคกระเพาะ บิด ขับพยาธิและแก้แผลฝีที่บวมอักเสบ
ดอก – มีรสขม เย็นจัดใช้รักษาอาการบิด
ราก – รสขม เย็นจัด ช่วยถอนพิษ ดับร้อน แก้บิดซึ่งถ่ายเป็นเลือด แก้แผลฝีอักเสบบวมและบรรเทาอาการปวดฟัน
เถา – รสขม เย็นจัด ถอนพิษ ช่วยแก้บิดฝีอักเสบและแก้ปวดฟัน
ตำรับยา
รักษาอาการไข้อันเกิดจากความร้อน
วิธีใช้ ให้ใช้ผลสด 1 ผลมาควักไส้ออกจากนั้นใส่ใบชาเข้าไปภายใน แล้วนำมาประกบกับน้ำจากนั้นนำไปตากแห้งในที่ร่มค่ะ ใช้รับประทานครั้งละ 6-10 กรัม ด้วยการต้มน้ำดื่มหรือชงน้ำดื่มต่างชาก็ได้
รักษาอาการร้อนในกระหายน้ำ
วิธีใช้ ให้ใช้ผลสด 1 ผล มาขูดเอาไส้ออกให้หมดจากนั้นนำมาหั่นฝอยแล้วต้มน้ำดื่ม
รักษาอาการบิด
อาการบิดธรรมดา – นำผลสดมาคั้นน้ำแล้วดื่ม 1 แก้ว
อาการบิดเฉียบพลัน – นำดอกสด 20 ดอก ตำให้ละเอียดแล้วคั้นเอาแต่น้ำมาผสมกับน้ำผึ้งปริมาณพอสมควรคนให้เข้ากันจากนั้นดื่มให้หมด หากบิดถ่ายออกเป็นเลือด ให้เพิ่มข้าวแดงเมืองจีน (อั่งคัก Monascus pur-pureus, Went.) ในปริมาณ 2-3 กรัม หากเป็นบิดมูกให้เพิ่มอิ๊ชั่ว (เป็นยาสำเร็จรูปชนิดหนึ่ง) อีก 10 กรัม ผสมกับน้ำสุกให้เข้ากันแล้วดื่ม
อาการบิดปวดท้อง – หรือบิดแบบถ่ายออกมาเป็นเมือก ให้นำรากสด 60 กรัม น้ำตาลกรวด 60 กรัม มาต้มผสมรวมกันแล้วดื่ม หากถ่ายเป็นเลือดก็ใช้รากสด 120 กรัมมาต้มน้ำดื่มค่ะ
อาการบิดถ่ายเป็นมูกเลือดหรือถ่ายเป็นเลือด – ใช้เถาสด 1กำมือ รักษาบิดมูกให้ใส่เหล้าแล้วต้มดื่ม รักษาบิดเลือดก็ให้นำมาส้มกับน้ำแล้วดื่ม
รักษาอาการปวดฝี
วิธีใช้ ให้ใช้ใบแห้งมาบดเป็นผงแล้วนำมาชงน้ำดื่มจะช่วยรักษาฝีบวมอักเสบได้ พร้อมกันนี้ ยังสามารถนำเอาใบสดมาตำแล้วคั้นเอาแต่น้ำมาทาบริเวณที่เป็นก็ได้อีกด้วย หรืออาจจะใช้รากแห้งมาบดเป็นผงผสมน้ำพอกก็ได้เช่นเดียวกัน
รักษาแผลบวมอักเสบ
วิธีใช้ นำผลสดมาตำแล้วพอกบริเวณแผลดังกล่าว
รักษาแผลจากสุนัขกัด
วิธีใช้ นำใบสดมาตำแล้วพอก
บรรเทาอาการปวดฟัน
วิธีใช้ นำรากสดมาตำแล้วพอก
ขับพยาธิ
วิธีใช้ นำใบสด 120 กรัม มาคั้นเอาแต่น้ำดื่ม นอกจากนี้ ยังสามารถนำเมล็ด 2-3 เมล็ดมารับประทานเพื่อช่วยขับพยาธิตัวกลมได้อีกด้วย
รักษาอาการคัน แก้หิดและโรคผิวหนังต่างๆ
วิธีใช้ นำผลแห้งมาบดให้กลายเป็นผงแล้วนำมาโรยแผลเพื่อแก้อาการคัน หรืออาจจะนำมาทำเป็นขี้ผึ้งสำหรับทาแก้ผิดและทารักษาโรคผิวหนังต่างๆ ก็ยังได้
เป็นอย่างไรกันบ้างคะ ใครที่ชื่นชอบกินมะระขี้นกจิ้มกับน้ำพริกกันบ่อยๆ ไม่ว่าจะเป็นทั้งผล ยอดหรือใบของมัน จากนี้อย่าลืมนำตำรับทางยาดังที่เราแนะนำไปใช้กันบ้าง จะได้ประหยัดเงินค่ารักษาโรคจากทางโรงพยาบาลมากขึ้นแล้วคุณจะพบว่าผักสมุนไพรบ้านเรานั้น มีดีมากกว่าแค่ความอร่อยในการกินอย่างแท้จริง