หลายคนคงจะเคยได้ยินสุภาษิตที่ว่า ‘หวานเป็นลม ขมเป็นยา’ แน่นอนอยู่แล้ว ในที่นี้.. หมายถึงการกินอาหารให้เป็นยา โดยเฉพาะพืชสมุนไพรที่มีรสขม จะว่าไปหลายคนก็ย่อมนึกไปถึงสมุนไพรและผักนานาชนิดที่มีรสขมจัดและมีสรรพคุณทางยาในตัว
สำหรับนี้ขอหยิบยกเอาสะเดาผักที่มากด้วยความขม ทว่าเปี่ยมด้วยคุณประโยชน์ซึ่งมีสรรพคุณทางยาจนเราคาดไม่ถึงมาฝากกัน มีดีอย่างไรบ้าง รีบมาทำความรู้จักกับผักสมุนไพรชนิดนี้พร้อมกันดีกว่าค่ะ
แม้จริงอยู่ที่สะเดาจะมาพร้อมรสชาติขม แต่ก็นับว่าเป็นผักที่นิยมนำมาประกอบเมนูอาหารทานได้หลายอย่าง และยังกลายเป็นเมนูโปรดของหลายคนอีกด้วย โดยเฉพาะสะเดาน้ำปลาหวานที่จะต้องกินกับปลาดุกย่างหรือเมนูสะเดาน้ำปลาหวานนั่นเอง นอกจากนี้ ยังนิยมนำมาลวกจิ้มน้ำพริก กลายเป็นสุดยอดผักเพื่อสุขภาพที่มีประโยชน์ทางยาหลายขนานทีเดียว
สะเดา.. แหล่งของสารอาหารนานาชนิด
สะเดาไม่เพียงแค่ให้รสขมที่เป็นยาเท่านั้น แต่ยังเปี่ยมด้วยคุณค่าทางโภชนาการหลายอยาง โดยเฉพาะเป็นแหล่งของสารอาหารมากมาย ได้แก่ คาร์โบไฮเดรต โปรตีน แคลเซียม ฟอสฟอรัส เหล็ก วิตามินเอ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินซี เบต้าแคโรทีน ไนอาซินและเส้นใยอาหาร เป็นต้น
สรรพคุณทางยา
การกินสะเดาแน่นอนว่ามันให้สรรพคุณทางยาสูงอยู่แล้ว จึงช่วยบำรุงร่างกายและแก้ปัญหาสุขภาพหลายด้าน เช่น แก้อาการเสมหะติดคอ แก้ร้อนในกระหายน้ำ เสริมสร้างภูมิต้านทานโรค บรรเทาอาการไข้ รสขมของสะเดายังสามารถช่วยเรียกน้ำย่อยจึงดีต่อระบบย่อยอาหาร ช่วยให้น้ำดีถูกขับออกมายังลำไส้ได้มากขึ้น ช่วยเจริญอาหาร ดีต่อระบบขับถ่ายและทำให้นอนหลับสบายด้วยค่ะ
นอกจากนี้ สารเบต้าแคโรทีนที่มีสูงจากสะเดายังสามารถช่วยสกัดกั้นโรคมะเร็งได้ด้วย เพราะมี Polysaccharides และLiminoids ที่จะช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดเนื้องอกหรือเนื้อร้าย โดยที่ไม่มีผลข้างเคียงใดๆ ตามมา และยังสามารถช่วยรักษาระดับการเต้นของจังหวะหัวใจให้คงที่ปกติได้ด้วยค่ะ
ประโยชน์ของสะเดากับการรักษาอาการเจ็บป่วย
ประโยชน์ของการนำสะเดามาใช้เพื่อรักษาอาการป่วยทางร่างกายนั้น เรียกว่าสามารถใช้ได้ตั้งแต่รากจนถึงยอดอ่อนเลยทีเดียว สำหรับรากนั้นจะช่วยแก้อาการเสมหะติดคอ เปลือกก็นำมาต้มดื่มลดไข้และแก้อาการท้องร่วง ในส่วนของก้านที่มีรสขมจัดก็จะช่วยแก้ร้อนใน ช่วยดับกระหายและลดไข้ ใบอ่อนก็เอามาตำละเอียดใช้สำหรับพอกผิวเพื่อรักษาโรคผิวหนัง สำหรับในชาวเกษตรกรรมก็ยังเป็นที่นิยมนำมาผสมกับน้ำเพื่อใช้เป็นยาฆ่าแมลงและศัตรูพืช นับว่าให้ประสิทธิภาพดี ไร้สารตกค้าง ไม่เป็นอันตรายทั้งต่อคนและสิ่งแวดล้อม
นอกจากนี้แล้ว คนโบราณยังเชื่ออีกด้วยนะคะว่าสะเดาถือเป็นไม้มงคล นิยมนำมาปลูกไว้ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ เนื่องจากเชื่อกันว่าจะสามารถป้องกันโรคร้ายต่างๆ และยังป้องกันภูติผีปีศาจได้ด้วยนั่นเอง
หลากด้วยคุณประโยชน์ถึงเพียงนี้ อย่ามองข้ามผักสมุนไพรสรรพคุณดีอย่างสะเดากันนะคะ