ตำลึงไทย
ตำลึงไทย (Coccinia grandis) เป็นพืชไม้เลื้อยที่พบได้ทั่วไปในประเทศไทย มีชื่อเรียกตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น ผักแคบ (ภาคเหนือ), แคเด๊าะ (กะเหรี่ยงและแม่ฮ่องสอน), สี่บาท (ภาคกลาง), ผักตำนิน (ภาคอีสาน)
ลักษณะทั่วไป:
- ลำต้น: เป็นเถาเลื้อย เถาอ่อนมีสีเขียว เถาแก่มีสีน้ำตาล
- ใบ: ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปหัวใจหรือรูปไข่ ขอบใบหยักเว้าลึก 3-5 แฉก
- ดอก: ดอกเดี่ยว ออกตามซอกใบ ดอกตัวผู้และดอกตัวเมียอยู่ต่างต้นกัน ดอกตัวผู้มีขนาดเล็กกว่าดอกตัวเมีย
- ผล: ผลรูปไข่หรือรูปกระสวย ผลอ่อนสีเขียว ผลสุกสีแดงสด
ประโยชน์ของตำลึงไทย
ตำลึงไทยมีประโยชน์มากมาย ทั้งในด้านโภชนาการและสรรพคุณทางยา
ด้านโภชนาการ:
- วิตามินเอ: ช่วยบำรุงสายตา ผิวพรรณ และเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน
- วิตามินซี: ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ต้านอนุมูลอิสระ และช่วยในการดูดซึมธาตุเหล็ก
- แคลเซียม: ช่วยบำรุงกระดูกและฟัน
- ธาตุเหล็ก: ช่วยในการสร้างเม็ดเลือดแดง
- ใยอาหาร: ช่วยในระบบขับถ่าย
สรรพคุณทางยา:
- ใบ: แก้ไข้ตัวร้อน ตาแดง ตาเจ็บ ลดน้ำตาลในเลือด แก้ท้องผูก แก้ปวดแสบปวดร้อน
- เถา: ลดน้ำตาลในเลือด แก้ตาแดง ตาฟาง
- ดอก: แก้อาการคัน
- ราก: แก้อาการอาเจียน ตาฝ้า
- ผล: ลดน้ำตาลในเลือด แก้ไอ
ข้อควรระวัง:
- สตรีมีครรภ์ไม่ควรรับประทานตำลึง เนื่องจากอาจทำให้แท้งบุตรได้
- ผู้ที่เป็นโรคโลหิตจาง หรือมีปัญหาเกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือด ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทานตำลึง
ตำลึงไทยเป็นพืชที่มีประโยชน์มากมาย สามารถนำมาปรุงอาหารได้หลากหลายเมนู และยังมีสรรพคุณทางยาที่ช่วยบรรเทาอาการต่างๆ ได้อีกด้วย